Matka Boża Dobrej Rady
Matka Boża Dobrej Rady – to tytuł nadany Najświętszej Maryi Pannie w celu podkreślenia jej roli jako pośredniczki i wychowawczyni wypraszającej u Boga oświecenie w trudnych sytuacjach, zwłaszcza wymagających roztropnych decyzji w życiu duchowym lub działalności apostolskiej. Podstawę kultu MB Dobrej Rady stanowią teksty biblijne z ksiąg mądrościowych zastosowane do Najświętszej Maryi Panny, a także teologiczne uzasadnienia św. Augustyna, św. Anzelam z Canterbury i św. Bernarda z Clairvaux o Matce Bożej jako wszechpośredniczce łask, zwłaszcza darów Ducha Świętego.
Na początku naszego wieku papież Leon XIII włączył wezwanie „Matko Dobrej Rady” do Litanii Loretańskiej.
Od 1467 r. tytuł jest związany z obrazem Matki Bożej w Genazzano (środkowe Włochy), będącym światowym centrum tego kultu. Obraz – w stylu bizantyjskim, jakby fragment fresku, o rozmiarach 42,5 x 31 cm, przedstawiający popiersie Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, które obejmuje szyję Matki i swą twarz opiera na Jej policzku. Jego wyraz twarzy nie jest dziecięcy. Z niezgłębionego spojrzenia przemawia Mądrość Boża, której słowom Maryja uważnie się przysłuchuje, a to na tle łuku tęczy. Początkowo nazywano go MB Rajską, Przedziwną albo Madonną Albańczyków. Ostatecznie związano z wezwaniem MB Dobrej Rady. Obraz ukazuje Maryję z Dzieciątkiem Jezus
Według legendy bł. Petrucca z Genazzano pragnęła odbudować kościół poświęcony Matce Bożej Dobrej Rady, ale jej środki materialne uległy wyczerpaniu. Gdy ludzie śmiali się z jej kłopotu, Petrucca zapewniała ich, że nasza dobra Pani uczyni co potrzeba. Legenda mówi dalej, iż pewnego dnia, dokładnie w południe, obraz Matki Bożej zstąpił na niedokończone jeszcze mury kościoła, a do Genazzano dotarło dwóch mężczyzn ze Skutari w Albanii, którzy twierdzili, iż widzieli jak obraz uwolnił się ze ściany ich kościoła i uniósł w powietrze. Ówczesny prowincjał, Ambroży z Cora, w kronice – pod datą 25 kwietnia 1467 r. – zapisał jedynie, że „na ścianie kościoła od góry ukazał się jakiś obraz przebłogosławionej Dziewicy”. Kronikarz nic nie mówi o unoszącym się obrazie, chociaż chyba był przekonany o jego przedziwnym pochodzeniu. Prawdo podobnie tym też czasie powstała legenda, iż fresk ukazał się jako dar nieba. Nie tylko mieszkańcy miasta zaczęli czcić stary obraz Maryi, ale w szybkim czasie powstał duży ruch pielgrzymkowy z dalekich stron. Już z pierwszych miesięcy zachowały się liczne, notarialnie uwierzytelnione wysłuchania różnych próśb. Historia Albańczyków wzbudziła wielkie zainteresowanie i do Genazzano zaczęły przychodzić tłumy ludzi, by podziwiać cudowny obraz Maryi. Gdy doszły do tego wieści o licznych cudach, które działy się przed obrazem, pielgrzymki do fresku przybrały na sile.
Współczesne badania nie potwierdzają tej pięknej legendy. Obraz w swym stylu ma swe źródła w Kościele Wschodnim i możliwym jest, iż w Genazzano osiedlili się ludzie, którzy przyszli tu ze Wschodu i przynieśli go ze sobą. Do dzisiaj nazwiska wielu rodzin z okolic miasta zdradzają obce pochodzenie. Według ostatnich badań fresk ma pochodzić ze szkoły malarskiej Gentile Fabriano, którego delikatna i uduchowiona sztuka oddycha jeszcze pełnią schyłkowego gotyku. Fresk został namalowany ok. 1400 r. Kilka lat później Papież Marcin V (zm. 1431), który w czasie gorących miesięcy letnich często zatrzymywał się w Genazzano, mieście swego urodzenia, ufundował dla kościoła Augustianów piękny marmurowy relief Madonny z Dzieciątkiem, typowe dzieło sztuki renesansu. Starszy obraz (fresk), który niezbyt odpowiadał poczuciu piękna nowego stylu, został zastąpiony przez nowsze dzieło sztuki i zasłonięty.
Racjonalnie trudno jest wyjaśnić niewiarygodnie wielką liczbę pielgrzymów, o których mówią stare przekazy, a także do dziś trwający ich napływ. Papież Jan XXIII, przed otwarciem Soboru Watykańskiego II, także pielgrzymował do Genazzano.
Maryja zasługuje na tytuł Matki Dobrej Rady w wielorakim sensie. Urodziła przepowiadanego przez proroka Izajasza „Przedziwnego Doradcę”, na którym spoczywa Duch Pański. Właśnie z tego powodu, gdyż Jej Syn, według Papieża Leona XIII, jest „zrządzeniem Bożego zbawienia” dla ludzi, słusznie nazywa się Ją „Matką Dobrej Rady”. Lecz sama Maryja jest także dobrą doradczynią. Słowami z Ewangelii św. Jana: „Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie”, udzieliła ostatecznej porady; gdyż kto szukającemu porady wskaże na Chrystusa i Jego słowo, zawsze radzi dobrze.
Obraz koronował w 1682 r. papież Innocenty XI, a w 1867 r. z okazji 400-lecia objawień ponownie papież Pius IX. Rozwój kultu nastąpił pod koniec XVII w. w związku z koronacją obrazu. Liczne kopie i repliki z XVIII i XIX w. rozpowszechniono we Włoszech, Hiszpanii, Belgii, Niemczech, Czechach i Polsce, a także w Ameryce, Australii i Afryce.
Wokół wizerunków słynących łaskami powstawały sanktuaria i ośrodki pielgrzymkowe; zwłaszcza w kościołach Augustianów – eremitów i Kapucynów. MB Dobrej Rady jest główną patronką Albanii. Pod jej wezwaniem jest katedra w Szkodrze, którą odwiedził papież Jan Paweł II podczas swojej wizyty w Albanii.
W Polsce – najwcześniejszym śladem kultu M. B. Dobrej Rady jest obraz z XVII w. w kościele św. Jacka w Warszawie; inne wizerunki pochodzą z XIX i XX w., m. in. w kościele św. Katarzyny w Krakowie (kaplica Węgierska). Po II wojnie światowej tytuł MB Dobrej Rady nadano niektórym kościołom poprotestanckim na zachodzie i północy Polski. Znaczniejszym miejscem kultu jest nasz kościół MB Dobrej Rady w Prokocimiu.
Święto – na pamiątkę cudownego pojawienia się obrazu zatwierdził 25 IV 1727 r. papież Benedykt XIII, a papież Pius VI przesunął je na 26 IV (z uwagi na uroczystość św. Marka Ewangelisty obchodzoną 25 IV).
Dla szerzenia kultu MB Dobrej Rady powstawały liczne bractwa i stowarzyszenia, a także zgromadzenia zakonne.
W 1881 r. Jadwiga Zamojska założyła w Paryżu „Stowarzyszenie Chrześcijańsko – Społeczne pod opieką MB Dobrej Rady dla kobiet niezamężnych pragnących poświęcić się Bogu i Ojczyźnie”. W czasach zaborów, a następnie po odzyskaniu niepodległości Stowarzyszenie prowadziło na ziemiach polskich szkoły gospodarcze oraz koła społeczno-religijne. Jedna ze szkół mieściła się w Zakopanem-Kuźnicach.
W 1889 r. w Polsce powstało bractwo – Unia Pobożna MB Dobrej Rady przy klasztorze Augustianek w Krakowie; do 1939 r. liczyło 70 tys. członków z Krakowa i okolic. (opracowano na podstawie „Encyklopedii katolickiej”)
Modlitwa
Chwalebna Dziewico Maryjo, Matko Dobrej Rady, błagamy Cię, prowadź nas po trudnych drogach życia. Wyjednaj światło naszemu rozumowi, gorącą miłość naszemu sercu, siłę naszej woli. O Matko Słowa Wcielonego, powtarzaj nam słowa życia wiecznego, które usłyszałaś od Twego Syna i zachowałaś w swoim sercu. Spraw, abyśmy żyli w miłości Bożej i wypełniali zawsze Jego świętą wolę. Uproś nam łaskę wytrwania do końca, byśmy mogli cieszyć się z Tobą wieczną radością w niebie. Amen.