Zasób

W skład Biblioteki i Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie wchodzą:
– zbiory specjalne (rękopisy biblioteczne z XVI-XX wieku oraz stare druki z XV-XVIII w.),
– kolekcja książek z XIX wieku (z lat 1801-1900),
– księgozbiór podręczny, współczesny (książki z lat 1901-2015),
– archiwum historyczne (dokumentacja z lat 1615-2009).

W Bibliotece i Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie przechowywanych jest obecnie:
– w bibliotece historycznej: 1876 starych druków oraz 47 rękopisów bibliotecznych,
– w archiwum: blisko 1000 jednostek archiwalnych (około 30 m b.),
– w księgozbiorze podręcznym: ok. 10 000 druków zwartych (książek) oraz 268 tytułów czasopism z lat 1815–2014.

Część księgozbioru historycznego stanowią książki, które bonifratrzy gromadzili w swej pierwszej siedzibie – przy zbiegu ulic śś. Marka i Jana w centrum Krakowa, część pochodzi z biblioteki trynitarzy funkcjonującej w XVIII wieku w klasztorze przy ul. Krakowskiej na Kazimierzu. Zbiory trynitarskie zostały włączone do książnicy bonifratrów, gdy Dobrzy Bracia dekretem Fryderyka Augusta z dnia 17 lipca 1812 roku otrzymali i zajęli potrynitarski, opuszczony zespół klasztorny na krakowskim Kazimierzu. Wówczas zbiory bonifraterski i trynitarski zostały połączone. Od tego momentu połączone księgozbiory były nadal uzupełniane przez bonifratrów.

Wśród starych druków odnaleźć można 220 poloników, czyli książek wydanych w języku polskim, przez Polaków lub na terenie Polski (dawnej Rzeczypospolitej). W 2014 roku stworzono ich inwentarz.

Obecnie trwają również prace nad kartoteką not proweniencyjnych, dzięki której będzie można przeprowadzić bardziej szczegółowe badania naukowe nad właścicielami książek znajdujących się obecnie w księgozbiorze. Do chwili obecnej ustalono, że zdecydowaną większość książek stanowią druki pochodzące z biblioteki trynitarzy krakowskich (ponad 800 egzemplarzy) oraz książki należące do bonifratrów (do konwentu św. Urszuli oraz Trójcy Przenajświętszej).

W bibliotece znajdują się bardzo cenne egzemplarze zawierające superekslibrisy – np. książka z prywatnej biblioteki króla Zygmunta III Wazy,  księgi z bibliotek biskupów Jana Andrzeja Próchnickiego i Piotra Gembickiego, rotmistrza królewskiego i sekretarza Zygmunta III Wazy – Samuela Łaskiego herbu Korab, stolnika sanockiego – Jana Krasickiego z Siecina herbu Rogala, Macieja Stanisława Drohojowskiego z Drohojowa, profesora teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego – Marcina Bularnego Gilowskiego, a także kolekcje książek bonifratrów, w tym m.in. książki z prywatnej kolekcji br. Ludwika Ciosnowskiego – jednego z pierwszych bonifratrów na ziemiach polskich, przeora krakowskiego klasztoru w I połowie XVII wieku. z biblioteki biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego, a także kolekcje książek bonifratrów, w tym m.in. książki z prywatnej kolekcji br. Ludwika Ciosnowskiego – jednego z pierwszych bonifratrów na ziemiach polskich, przeora krakowskiego klasztoru w I połowie XVII wieku.

Wśród 47 rękopisów bibliotecznych przeważają skrypty szkolne z Uniwersytetu Krakowskiego, uniwersytetów we Wrocławiu i Pizie oraz studiów zakonnych (jezuitów we Lwowie, Kaliszu, Lublinie i Sandomierzu, trynitarzy w Krakowie, Lwowie i Łucku). Do ważniejszych rękopisów zaliczyć należy: In Magni Alberti philosophiam z 1623 r., Leopoli Distichon Phisica z 1639 r., Adama z Opatowa Tractatus theologiae z 1637 r., Andrzeja Tłuszczewskiego Cursus philosophicus Aristotelis z 1661 r. i Stanisława Żelazowskiego Liber partitionum oratoriam seu retorices Marci Tulii Ciceronis z 1662 r.

Rozległa działalność oraz burzliwe losy krakowskich Bonifratrów znajdują wyraz w różnorodnej dokumentacji (ok. 30 m.b.). Wśród akt zgromadzonych w Archiwum Bonifratrów w Krakowie znajduje się dokumentacja związana z funkcjonowaniem:
1. Konwentu Bonifratrów w Krakowie
a) p.w. św. Urszuli (1609-1812);
b) p.w. Trójcy Przenajświętszej (1812-nadal);
2. Klasztoru Trynitarzy (XVIII-XIX w.);
3. Szpitala (1657-1997) – akta od XVII do połowy XX wieku są bardzo często wspólne dla konwentu i szpitala;
4. Apteki (XX wiek);
5. Kościoła p.w. Świętej Trójcy (1712-nadal);
6. Innych konwentów i dzieł bonifraterskich (1641-1977);
7. Kancelarii Prowincjała (fragmenty).

Ponadto w archiwum przechowywane są zbiory:
– ikonograficzne (grafika, rysunki, fotografie);
– map i planów;
– dokumentacji konserwatorskiej;
– materiałów ulotnych.
W zasobie archiwum można odnaleźć także inne jednostki, bez przynależności zespołowej, np. Księgi protokołów Towarzystwa Śpiewaczego „Symphonia” oraz korespondencję tego Towarzystwa.

Do chwili obecnej pełnej konserwacji poddano najstarsze obiekty archiwalne związane z medyczną działalnością Bonifratrów: inwentarze klasztoru i szpitala z lat 1615–1680 (sygn. A-2; konserwacja w 2008 r.), dokumenty papierowe Jana III Sobieskiego i Augusta III Mocnego dotyczące nieruchomości i zabudowań szpitalnych bonifratrów z lat 1685–1744 (sygn. A-52, A-56, konserwacja w 2006 r.), pięć najstarszych zachowanych w Polsce woluminów „Ksiąg Chorych” ze szpitali bonifratrów w Krakowie, Zebrzydowicach i Lublinie z okresu staropolskiego, z lat 1628–1773 (sygn.  A-120, A-121, A-122, A-163, A-173, konserwacja w 2015 r.) oraz dwie rękopiśmienne księgi z XVII wieku – Księgę nowicjuszy i ślubów zakonnych z lat 1609-1680 (sygn. Lib.II.8, konserwacja w 2016 r.) i Księgę dochodów konwentu i szpitala w Wilnie z lat 1642-1645 (sygn. A-168, konserwacja w 2016 r.).

Ponadto konserwacji poddano obiekty związane z funkcjonowaniem nowego budynku Szpitala Bonifratrów w Krakowie, działającego od 1906 roku, powstałego z inicjatywy brata Laetusa Bernatka: dokument potwierdzający odznaczenie Fr. Laetusa Bernatka orderem Franciszka Józefa I (sygn. A-270, konserwacja w 2006 r.), dokumenty odnalezione w tubie na dachu szpitala, w tym pergaminowy akt poświęcenia nowego jubileuszowego Szpitala Bonifratrów imienia cesarza i króla Franciszka Józefa I z 1906 r. oraz gazety z epoki (sygn. F-76a-b, F-77, konserwacja w 2012 r.).