Spuścizna dawnych lekarzy – wystawa i film [2016]
Spuścizna dawnych lekarzy
W 2016 roku Dom Zakonny pw. Trójcy Przenajświętszej w Krakowie zrealizował dwa zadania upowszechniające naukę, które współfinansował Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W Szpitalu Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego w Krakowie otwarto wystawę prezentującą osiągnięcia Bonifratrów w zakresie medycyny, a także przygotowano i udostępniono film popularnonaukowy na temat osiągnięć Bonifratrów w zakresie medycyny.
Celem projektu była ochrona, zachowanie, a także udostępnienie do badań naukowych, prezentacja i popularyzacja unikalnego dziedzictwa i bogatej historii Zakonu Bonifratrów ze szczególnym uwzględnieniem dokonań Braci Miłosierdzia na polu medycyny. Ekspozycja połączona z projekcją filmu w znaczący sposób wpłynęła na upowszechnienie informacji o historii medycyny, szpitalnictwa i opieki społecznej w Polsce, zwłaszcza w Krakowie. W wydarzeniu udział brali wszyscy zainteresowani – zarówno naukowcy, historycy, archiwiści, lekarze, pielęgniarki i personel medyczny, studenci oraz młodzież szkolna, a także zainteresowani mieszkańcy Krakowa. Wystawa prezentowana jest w głównym holu Szpitala do 8 marca 2017 roku. Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
Na wystawie zaprezentowane zostały najważniejsze osiągnięcia Bonifratrów w zakresie medycyny. Zwrócono uwagę na wybitną postać św. Jana Bożego – założyciela Zakonu i wielkiego reformatora szpitalnictwa. Przypomniano osiągnięcia lekarzy i farmaceutów wywodzących się z Zakonu Bonifratrów, wśród których szczególne miejsce zajmował brat Laetus Bernatek – pomysłodawca i budowniczy najnowocześniejszego w początkach XX wieku szpitala w Galicji, a także bracia: Gabriel Ferrara, Ludwik Perzyna, Celestyn Opitz, Manuel Chaparro, Ottavio Ferrario, Jan Baptysta Orsenigo, czy Joachim Niedbał. Osobna część ekspozycji poświęcona była dokumentacji medycznej, za której twórców uważa się bonifratrów. Poza archiwalnymi fotografiami i rycinami pochodzącymi ze zbiorów Biblioteki i Archiwum Konwentu Bonifratrów, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego, na planszach zaprezentowano teksty źródłowe: fragmenty z Konstytucji i Statutów Zakonnych, Kroniki Zakonnej, a także doniesienia prasowe dotyczące budowy i otwarcia nowego szpitala jubileuszowego im. cesarza Franciszka Józefa, które zostały zamieszczone na łamach krakowskiego „Czasu”, „Nowej Reformy”, „Nowości Ilustrowanych”, „Głosu Narodu”, „Nowin” i „Przeglądu Lekarskiego” w latach 1895–1906. Ciekawym elementem wystawy było zestawienie zdjęć archiwalnych ze współczesnymi fotografiami placówki wykonanymi przez fotografa Marcina Brzózkę.
Film popularno-naukowy będący częścią wystawy poruszył zagadnienia związane z najwcześniejszymi losami bonifratrów na ziemiach polskich. Można dowiedzieć się z niego między innymi co mówią konstytucje zakonne na temat powinności bonifratrów względem osób chorych i potrzebujących, w jaki sposób zorganizowane były szpitale w dawnej Rzeczypospolitej, kogo w nich leczono, jakie środki lecznicze stosowano i w jaki sposób przygotowywano medykamenty w bonifraterskich szpitalach w okresie od XVII do XIX wieku. Film wyjaśnia wiele kwestii, miedzy innymi odpowiada na pytanie skąd wzięło się powiedzenie: „trafić do czubków”. Od grudnia 2016 roku film dostępny jest w Internecie tutaj.
http://https://www.youtube.com/watch?v=kfxuNHmifJk
W przygotowanie wystawy i filmu zaangażowanych było bardzo wiele osób. Kuratorem został Marek Bebak, nad organizacją czuwała Anna Szlama, plansze graficznie przygotowała Katarzyna Płaszczyńska-Herman, a wyprodukował Tomasz Nowak – Uni-Graf, współczesne zdjęcia wykonał fotograf Marcin Brzózka, tłumaczenia tekstów na język angielski przygotowali Justyna i Jan Cooper. Film wyprodukowany przez Sztukson Studio powstał we współpracy z ekspertami: dr. hab. n. med. Mirosławem Szurą, dr. n. med. Bogusławem Rudlem, o. Ambrożym Marią Pietrzkiewiczem OH – Przeorem krakowskiego konwentu oraz Panią Dorotą Puką – Prezes Szpitala Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego w Krakowie.
Założeniem twórców wystawy i filmu było zachęcenie wszystkich osób zainteresowanych działalnością bonifratrów do zgłębienia i badania historii Szpitala Bonifratrów w Krakowie oraz dziedzictwa i spuścizny naukowej Zakonu. Zbiory archiwalne i biblioteczne krakowskiego konwentu są zinwentaryzowane i mogą być udostępniane badaczom w klasztornej Bibliotece.
Od grudnia 2016 roku dostępna jest również oferta edukacyjna skierowana do młodzieży i studentów (lekcje archiwalno-biblioteczne połączone ze zwiedzeniem wystawy i projekcją filmu). Szczegóły można odnaleźć tutaj. Serdecznie zapraszamy!
Spuścizna dawnych lekarzy – przygotowanie scenariusza i realizacja wystawy prezentującej osiągnięcia Bonifratrów w zakresie medycyny finansowane w ramach umowy 657/P-DUN/2016 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę
Spuścizna dawnych lekarzy – przygotowanie scenariusza, realizacja i udostępnienie filmu popularno-naukowego na temat osiągnięć Bonifratrów w zakresie medycyny w ramach umowy 657/P-DUN/2016 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę