Podsumowanie projektu i wystawa

Spuścizna dawnych lekarzy – konserwacja unikatowych rękopisów medycznych ze zbiorów Bonifratrów w Krakowie

Już od 2015 roku trwają prace zabezpieczające najcenniejsze archiwalia ze zbiorów krakowskiego Konwentu. W 2017 roku po raz kolejny, dzięki uzyskanej dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, konwent Bonifratrów przeprowadził projekt konserwatorski.

Projekt zakładał pełną konserwację pięciu unikatowych rękopiśmiennych ksiąg medycznych zachowanych w zbiorach Biblioteki i Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie. Są to „księgi chorych” oraz „księgi ordynacji medycznych” z lat 1775–1843 – jednostkowe, jedyne w swoim rodzaju źródła dla historii medycyny, obyczajowości i kultury, dostarczające szeregu informacji dotyczących pacjentów, a także ówczesnych chorób. Konserwacja powstrzymała postępującą destrukcję obiektów, teraz księgi mogą być bez przeszkód prezentowane zainteresowanym oraz szeroko wykorzystywane w celach badawczych. Projekt stanowił kontynuację działań konserwatorskich zrealizowanych w ramach programów MKiDN 2015.

Najcenniejsze rękopisy medyczne poddane konserwacji w 2017 roku, a także inne rękopisy i druki o tematyce medycznej ze zbiorów bonifratrów, można podziwiać na wystawie czasowej przygotowanej w konwencie Bonifratrów.

Ekspozycja jest czynna od 13 do 28 grudnia 2017 r. w godzinach 10:00-16:00 (od poniedziałku do piątku) oraz 9:00-12:00 (w soboty).

Wstęp na wystawę jest wolny. Serdecznie zapraszamy!

Księgi chorych – wzorce pierwszych rejestrów chorych, których twórcami byli Bonifratrzy. Księgi zawierają informacje o terminie wpisu, imię i nazwisko chorego, imiona rodziców, miejsce urodzenia, wiek, objawy, a także opis ubrania i spis rzeczy, które pacjent miał przy sobie. Zgony oznaczano krzyżykiem albo rysunkiem trupiej czaszki i napisem mortuus lub obiit. Najstarsza księga chorych w Polsce pochodzi z 1628 r. i została sporządzona w szpitalu bonifraterskim w Zebrzydowicach. W Bibliotece i Archiwum Konwentu Bonifratrów przechowywanych jest kilkadziesiąt ksiąg chorych z lat 1628-1914.

Księgi ordynacji medycznych – prototypy współczesnej historii choroby, zawierające informacje na temat przebiegu leczenia oraz wszystkich zaleceń lekarza względem chorych. Najstarsza zachowana w Krakowie księga pochodzi z 1797 roku.

Więcej na temat projektów konserwatorskich zrealizowanych w 2017 roku zob. artykuł opublikowany w  kwartalniku „Bonifratrzy w Służbie Chorym” [kliknij tutaj].

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.