Toksoplazmoza w ciąży

Toksoplazmoza jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób pasożytniczych u człowieka, wywołaną pierwotniakiem Toxoplasma gondii. Większość zakażeń pierwotniakiem przebiega bezobjawowo. Jeśli obserwujemy objawy kliniczne to występują
one od 5 do 18 dni od zakażenia i przebiegają z mało specyficznymi objawami grypopodobnymi (niewysoka gorączka, zmęczenie, powiększenie węzłów chłonnych).

Kobiety w ciąży są jedną z grup, obok osób z upośledzoną odpornością, które należą do grupy podwyższonego ryzyka zakażenia. U kobiet w ciąży istnieje ponadto ryzyko tzw. transmisji wertykalnej czyli przeniknięcia przez łożysko i zakażenia rozwijającego
się płodu.

Ryzyko zakażenia płodu rośnie wraz z wiekiem ciążowym tzn. im późniejszy okres ciąży tym ryzyko jest większe. W trzecim trymestrze wynosi od 60 do 80% , w pierwszym około 6%. Jednocześnie im późniejsze zakażenie tym łagodniejsze objawy u dziecka.

W Polsce istnieją zalecenia kontroli seropozytywności czyli badania obecności przeciwciał IgM i IgG u każdej kobiety w ciąży.
Wytyczne dopuszczają odstąpienie od tych badań jeśli w poprzedniej ciąży lub przed ciążą stwierdzono obecność przeciwciał IgG.

W przypadku podejrzenia infekcji, test powinniśmy powtórzyć w przeciągu 2-3 tygodni ale leczenie wdrożyć nie czekając na jego wynik. Profilaktyczne leczenie polega na stosowaniu leku z grupy makrolidów- Spiramycyny.

Leczenie powinno być kontynuowano po potwierdzeniu ostrej infekcji.
Brak przeciwciał prawie zawsze świadczy o braku kontaktu z Toxoplazmozą. Obecność przeciwciał IgM nie może być wiarygodnym potwierdzeniem ostrej infekcji toxoplazmozą, gdyż ich obecność utrzymuje się czasami kilka miesięcy. Brak przeciwciał IgM, a obecność IgG świadczy o przebytej starej infekcji, ponad rok temu. Zarówno obecność tylko IgM jak i IgM i IgG są wskazaniami do wykonania tzw. awidności przeciwciał IgG. Awidność. Niska awidność według obecnych standardów jest potwierdzeniem świeżej infekcji, a więc również zwiększonego prawdopodobieństwa zakażenia płodu.

W tych sytuacjach istnieją wskazania do pogłębienia diagnostyki, czyli wykonania, po uzyskaniu zgody, amniopunkcji tzn. pobraniu płynu owodniowego. W płynie owodniowym z wykorzystaniem badania PCR poszukiwane jest DNA Toxoplazmy gondii.
Pozytywny wynik świadczy o zakażeniu płodu i jest wskazaniem do zmiany leczenia!

Amniopunkcja powinna być zaproponowana również jeśli nie jesteśmy w stanie wykluczyć ostrej infekcji, a także jeśli badanie ultrasonograficzne wskazuje na objawy u płodu mogące być związane z zakażeniem płodu.
Amniopunkcja nie powinna być proponowana poniżej 18 tygodnia ciąży i nie wcześniej niż 4 tygodnie od podejrzanych objawów ostrej infekcji u pacjentki.

Zakażenia płodu są bardzo poważne i należy prowadzić szeroką akcję edukacyjną aby zmniejszać prawdopodobieństwo zakażenia.

W  Poradni Patologii Ciąży, Diagnostyki Prenatalnej i Wad Wrodzonych prowadzimy bezpłatną diagnostykę laboratoryjną oraz inwazyjną infekcji wikłających ciążę, w tym Toksoplazmozy. Ze środków KOC przeprowadzamy amniopunkcję oraz badania PCR. Zapraszamy na konsultacje!

Tekst dzięki uprzejmości Prenatalprojekt.pl