Warto dobrze się wyspać
Przesypiamy jedną trzecią długości życia. I nie jest to czas stracony, choć wydaje się, że śpiąc smacznie w łóżku nic nie robimy. Nie tracimy czasu, ponieważ nasz organizm nie będzie dobrze działał bez odpowiedniej, codziennej, a raczej dobowej „dawki” zdrowego snu.
Zapotrzebowanie na sen każdy z nas ma inne, zmienia się ono również z wiekiem. Dorosły człowiek powinien przeciętnie spać około ośmiu godzin na dobę, osoba dorastająca około dziewięciu, dziecko w wieku szkolnym dziesięć godzin, przedszkolak około dwunastu, a niemowlę przynajmniej szesnaście godzin na dobę. We śnie nasz organizm regeneruje się i chodzi tu nie tylko o regenerację komórek i tkanek, które pracowały „fizycznie”, ale także o układ nerwowy i mózg, który w nocy jest „sprzątany”.
Można oczywiście przez krótki czas żyć śpiąc mniej niż tego potrzebuje organizm. Jednak przedłużający się niedostatek snu – w zależności od tego jak duży jest ten „deficyt spania” – może skutkować brakiem energii, prowadzić do poważnych zaburzeń umysłowych i emocjonalnych, zaburzeń mowy i wzroku, kłopotów z pamięcią i koncentracją, a także – z czego wielu z nas nie zdaje sobie sprawy – do obniżenia odporności organizmu, zwiększenia ryzyka infekcji. Brak snu może również dodać kilogramów, prowadzić do zwiększenia masy ciała, nadwagi, a nawet otyłości.
Co zrobić kiedy mamy kłopoty z zaśnięciem, kiedy budzimy się w nocy i nie możemy potem zasnąć, kiedy budzimy się zbyt wcześnie? Jeśli problemy z jakością snu trwają dłużej, nie są skutkiem na przykład jakiegoś stresujących życiowych sytuacji czy zbyt długich drzemek w ciągu dnia, warto skonsultować się z lekarzem POZ, który doradzi, gdzie szukać przyczyny bezsenności, skieruje do odpowiedniego specjalisty. A przyczyn kłopotów ze snem może być sporo: mogą powodować je na przykład silne leki, choroby tarczycy, przewlekły stres, nerwica, depresja, cukrzyca.
– Jeśli nie mamy większych kłopotów ze snem, warto dbać o odpowiednią jego higienę, jakość, zwracać uwagę na to, co ma korzystny wpływ na dobry sen, a co mu szkodzi – radzi brat Marcin z Ziołolecznictwa Zakonu Bonifratrów w Łodzi. – Dobrze jest kłaść się spać i wstawać zawsze o tej samej porze, unikać drzemek w ciągu dnia, także nie przesadzać z alkoholem, nikotyną, unikać substancji psychoaktywnych. Ćwiczenia fizyczne, jeśli prowadzimy aktywny tryb życia, lepiej planować i wykonywać w pierwszej części dnia, bo wysiłek fizyczny pobudza organizm. Kolacja powinna być bogata w białko, przed snem warto napić się ciepłego mleka, zrelaksować się, wziąć rozluźniają kąpiel. Ważne jest również, aby pomieszczenie, w którym śpimy było dobrze przewietrzone, żeby nie było w nim za ciepło – pamiętajmy, że w niższych temperaturach, poniżej 20⁰ C, lepiej wypoczywamy i regenerujemy siły.
A jeśli od czasu do czasu pojawią się przejściowe problemy na przykład z zasypianiem, bezsennością, możemy wspomagać się ziółkami, które można bezpiecznie przez dłuższy czas stosować. Oto kilka przykładów.
Korzeń kozłka lekarskiego (Valerianae radix) – zastosowanie w zaburzeniach snu, stanach niepokoju na tle nerwowym. Ma wpływ tłumiący na ośrodkowy układ nerwowy i relaksacyjny na mięśnie, wykazuje działanie normalizujące strukturę snu, skraca zasypianie, poprawia jakość snu i samopoczucie w ciągu dnia. Napar: 1 łyżeczkę kozłka zalać szklanką wrzątku, parzyć 15-20 minut i wypić godzinę przed snem.
Szyszki chmielu (Lupuli strobulus) – zastosowanie w zaburzeniach snu, stanach niepokoju, lęku, nerwowości. Chmiel zawiera kwasy goryczowe, które dodatkowo wykazują działanie antybakteryjne, przeciwgrzybicze, a także stymulujące wydzielanie soku żołądkowego. Napar: 2-4 łyżeczki chmielu zalać szklanką wrzątku, parzyć 15-20 minut i wypić godzinę przed snem.
Kwiat lawendy (Lavandulae flos) – zastosowanie w trudnościach z zasypianiem, stanach niepokoju, lawenda ma delikatne działanie wiatropędne. Napar: 1-2 łyżeczki lawendy zalać szklanką wrzątku, parzyć 15-20 minut i wypić godzinę przed snem. Napar można pić również w ciągu dnia. Lawendę możemy również stosować do kąpieli odprężających: 100 g lawendy zalać 2 litrami wrzątku, parzyć przez 15-20 minut, napar przecedzić i dodać do kąpieli.
Liść melisy (Melissae folium) – zastosowanie w zaburzeniach snu, uspakajające, a ponadto żółciotwórcze i wiatropędne. Napar: 3-7 łyżeczek melisy zalać szklanką wrzątku, parzyć 15-20 minut i wypić godzinę przed snem. Napar można pić również w ciągu dnia.
Ziele męczennicy cielistej (Passiflorrae herba) – zastosowanie w zaburzeniach snu, stanach lękowo-depresyjnych, niepokoju i lęku, lękach nocnych. Napar: 1-2 łyżeczki męczennicy zalać szklanką wrzątku, parzyć 15-20 minut i wypić godzinę przed snem.
Istnieje również wiele mieszanek ziołowych czy też kropli opierających się na naturalnej recepturze, a także gotowych ziołowych tabletek nasennych, które z powodzeniem można stosować jako preparaty poprawiające jakość snu, a o które warto zapytać w aptece lub w sklepie ziołoleczniczym.