Artroskopowa rekonstrukcja więzadła krzyżowego
Wprowadzenie
Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego to uraz, który wiąże się z operacyjnym leczeniem oraz długą rekonwalescencją połączoną z mozolną rehabilitacją. Podczas zabiegu najczęściej pobiera się przeszczep z mięśni pół ścięgnistego i smukłego, które wszczepia się za pomocą implantów. Bardzo ważnym o ile nie najważniejszym czynnikiem powrotu do pełnej sprawności jest szybka i prawidłowo poprowadzona rehabilitacja.
Rehabilitacja powinna zacząć się już w pierwszym tygodniu po zabiegu i być prowadzona systematycznie pod okiem wykwalifikowanego fizjoterapeuty.
Jak przygotować się do zabiegu?
Przed zabiegiem rekonstrukcji dobrze jest omówić proces rehabilitacji z fizjoterapeutą oraz przygotować nogę do samego zabiegu. Jeśli pozwala na to stan kolana, ważne jest aby przed zabiegiem osiągnąć maksymalne zgięcie i wyprost kolana oraz odbudować pełną masę mięśniową nogi. Ułatwi to i przyspieszy późniejszy proces rehabilitacji. Kolejnym ważnym elementem jest zaopatrzenie się w podstawowy sprzęt do terapi taki jak: piłka, elastyczna taśma oraz rower stacjonarny, który umożliwi nam kontynuowanie zadań ukierunkowanych na powrót do zdrowia w domu. Poza pracą z fizjoterapeutą w gabinecie, proces usprawniania musi być kontynuowany indywidualnie, dlatego ten sprzęt pomocniczy jest bardzo ważny. Ponad to należy zaopatrzyć się w kule łokciowe, które są niezbędne w pierwszych tygodniach po zabiegu. Ostatnim elementem jest niwelowanie obrzęku stawu kolanowego za pomocą żelowych okładów.
Jak długo trwa rehabilitacja?
Rehabilitację po rekonstrukcji można podzielić na 3 główne fazy:
- faza 1 – trwa od zabiegu do około 6 tygodnia. W tym okresie Pacjent porusza się w ortezie i o kulach łokciowych stopniowo odstawiając poszczególny sprzęt ortopedyczny. Podczas tej fazy dużą uwagę przykładamy na wypracowanie pełnego wyprostu w kolanie i osiągnięcie około 120 st zgięcia. Kolejnym elementem jest zadbanie o odbudowę masy mięśniowej nogi operowanej.
- faza 2 – trwa od około 6 tygodnia do 12 tygodnia. W tym okresie pacjent porusza się najczęściej bez pomocy ortopedycznych. Dużą uwagę skupiamy na wzmocnieniu mięśni nogi operowanej, stabilizację kolana oraz ćwiczenia równoważne. Należy pamiętać, że mimo dobrego samopoczucia to na tym etapie więzadło jest najsłabsze dlatego dużą uwagę przykłada się do techniki i sposobu wykonywania ćwiczeń.
- faza 3 – trwa od 3 miesiąca do roku od zabiegu. Podczas 3 fazy skupiamy się na ćwiczeniach zręcznościowych z elementami sportu, wprowadzamy podskoki oraz elementy biegu. Pacjent odzyskuje pełną mobilność kolana oraz siłę.
Rehabilitacja kończy się mniej więcej rok po zabiegu. Wtedy pacjent przechodzi serię testów, uzyskując pozytywny wynik jest uznany za osobę w pełni wyrehabilitowaną.
Główne cele rehabilitacji:
- redukcja obrzęku i bólu;
- uzyskanie pełnego wyprostu w kolanie i odpowiedniego zgięcia kolana;
- wypracowanie siły mięśni nogi operowanej oraz stabilności kolana tak, aby pacjent mógł się poruszać samodzielnie bez pomocy ortopedycznych;
- trening zręcznościowy zawierający elementy pozwalający pacjentowi na powrót do ulubionych aktywności sportowych;
W Szpitalu Zakonu Bonifratrów fizjoterapie wykonuje zespół specjalistów:
dr n. o zdr. Rafał Trąbka
mgr Łukasz Gregulski