Dmuchawce, latawce, chwast?

Czy wiesz co to jest mniszek lekarski, co to za roślina, jak wygląda? Na to pytanie pewnie niewiele osób potrafiłoby odpowiedzieć. Ale jak zapytać, czy wiesz, co to są dmuchawce, czy widziałeś kiedyś dmuchawce, każdy odpowie twierdząco. Bo każdy z nas widział żółte kwiaty, które zamieniają się w dmuchawce. Pojawiają się wiosną na trawnikach, w ogrodach, na łąkach, ale nierzadko także „w każdym wolnym miejscu”, między płytami chodnikowymi, na ugorze. To jest właśnie mniszek lekarski, uważany powszechnie za chwast. Czy słusznie?

Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) to pospolita roślina, która ma świetnie zdolności adaptacyjne, można ją spotkać na wszystkich kontynentach. Żartem można powiedzieć, że w jej rozprzestrzenianiu się pomagają… dzieci, bawiące się często dmuchawcami – dmuchnięcie w przekwitły kwiat niesie nasiona mniszka daleko, roślina zdobywa, kolonizuje nowe obszary. W uprawach jest uważana za chwast i dlatego większość z nas tak ją postrzega. Nie znamy mniszka do lepszej jego strony, a prawda jest taka, że ta roślina od bardzo dawna znana jest w medycynie ludowej i do dziś wykorzystywana jako wartościowe zioło.

Liście mniszka, które dobrze zbierać jak najwcześniej, jak „najmłodsze”, mają sporo witamin (m.in. C, B, A, K), zawierają minerały (potas, magnez). Ziele mniszka stosowane jest jako środek moczopędny. Może być podawane w niewydolności i stanach zapalnych nerek. Wzmaga ponadto wydzielanie żółci, soków trawiennych oraz obniża poziom złego cholesterolu i cukru we krwi (zawiera inulinę, która hamuje przyswajanie cukrów). Wyciąg z mniszka lekarskiego podaje się również w przypadku braku łaknienia. Liście mniszka mogą być dodatkiem do sałatek.

Korzeń mniszka, zebrany wiosną lub jesienią i dobrze wysuszony, także ma szerokie zastosowanie w leczeniu schorzeń gastrycznych. Zwiększa ilość soku żołądkowego oraz żółci, ułatwia jej przepływ w drogach żółciowych. Korzeń mniszka ma również właściwości przeciwnowotworowe.

Z kwiatów rośliny można samodzielnie sporządzić syrop o konsystencji miodu, mający działanie przeciwkaszlowe, przeciwmiażdżycowe, żółciopędne. Wystarczy zebrać kwitnące, żółte kwiaty mniszka (najlepiej w okresie od końca kwietnia do maja) i gotować je z cukrem oraz wodą do uzyskania konsystencji miodu – w Internecie nie brakuje przepisów, podpowiadających jak zrobić syrop z mniszka.

– Warto jednak pamiętać o tym, żeby nie zbierać mniszka, jeśli rośnie w niezbyt czystym środowisku, na przykład w miastach czy w pobliżu dróg o dużym natężeniu ruchu – radzi brat Marcin z Ziołolecznictwa Zakonu Bonifratrów w Łodzi. – Roślina ma bowiem dużą zdolność do przyswajania z podłoża różnego rodzaju zanieczyszczeń chemicznych. Dlatego po mniszka najlepiej wybrać się na łąki położone daleko „od cywilizacji”. Oczywiście mniszek lekarski – w różnych postaciach, także postaci herbatki – można kupić w aptekach i sklepach ziołoleczniczych.