Tętniak Aorty Brzusznej

Logo Bonifraterskiego Centrum Medycznego.

BCM

7 stycznia 2024

P rzyczyną tętniaka aorty brzusznej są zmiany w strukturze ściany naczynia, które prowadzą do osłabienia jej elastyczności i wywołują zwiększone ciśnienie krwi wewnątrz aorty, a w konsekwencji do jej rozszerzenia.

W początkowych stadiach choroby pacjenci zwykle nie odczuwają żadnych objawów. Jednakże w miarę rozwoju choroby mogą pojawić się objawy takie jak ból brzucha, ból pleców, ból w klatce piersiowej, uczucie pulsacji w jamie brzusznej, a także nudności i wymioty.

 

Jak wygląda diagnostyka i leczenie?

W diagnostyce i monitorowaniu tętniaka aorty brzusznej zastosowanie mają badania laboratoryjne i badania obrazowe. Kluczowym narzędziem diagnostycznym jest USG jamy brzusznej, które pozwala wykluczyć lub potwierdzić obecność tętniaka oraz określić jego średnicę. Niekiedy, aby otrzymać bardziej precyzyjny obraz, wykonuje się także tomografię komputerową. Badania te są nieinwazyjne i dostarczają potrzebnych danych dotyczących wielkości i dokładnej lokalizacji niepokojących zmian.

Gdy lekarz podejrzewa u pacjenta tętniaka aorty brzusznej, może zalecić również badanie angiograficzne pozwalające na ocenę poszczególnych elementów układu krwionośnego, w tym rozpoznanie tętnika, oszacowanie jego wielkości i zasięgu, określenie oddziaływania na inne struktury oraz detekcję innych zmian, na przykład krwiaka.

W przypadku tętniaka aorty brzusznej postępowanie terapeutyczne zależy przede wszystkim od dokładnego położenia tętniaka, stopnia jego rozwoju oraz sposobu oddziaływania na struktury i narządy znajdujące się w sąsiedztwie.

Leczenie tętniaka aorty brzusznej

Jeśli tętniak aorty brzusznej pęknie, konieczne jest wykonanie natychmiastowej operacji polegającej zwykle na założeniu specjalistycznej protezy naczyniowej, tzw. aortalno-aortalnej. Leczenie operacyjne – otwarta operacja naprawcza lub wewnątrznaczyniowy zabieg naprawczy, który polega na wszczepieniu stent-graftu wewnątrznaczyniowego zamykającego tętniaka, są wskazane u osób, u których średnica tętniaka osiągnęła około 5 cm lub gdy uległ on szybkiemu powiększeniu w krótkim okresie, a tym samym istnieje duże ryzyko jego rozerwania. Przeciwwskazaniem do operacji otwartej jest podeszły wiek (powyżej 85 lat) zaawansowana choroba wieńcowa, niewydolność krążenia, choroba nowotworowa w wysokim stadium rozwoju, zaburzenia krzepnięcia krwi, a także nieprawidłowe funkcjonowanie nerek i wątroby (niewydolność).

U pacjentów, u których tętniak osiąga małe rozmiary, wskazane jest regularne przeprowadzanie badań okresowych oraz monitorowanie zmiany poprzez badanie ultrasonograficzne, wykonywane zwykle co kilka miesięcy.

Tętniak aorty brzusznej – czy można mu zapobiec?

Jako główne czynniki predysponujące do tętniaka aorty brzusznej wskazuje się obciążenie genetyczne (występowanie schorzenia u członków najbliższej rodziny), palenie tytoniu, miażdżycę oraz choroby układu sercowo-naczyniowego (zwłaszcza choroby serca i nadciśnienie). Większe ryzyko obserwuje się także u płci męskiej oraz u osób powyżej 65. roku życia. Działania profilaktyczne w tym kierunku obejmują przede wszystkim prowadzenie zdrowego trybu życia minimalizującego ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz chorób serca, który powinien opierać się na dobrych nawykach, zbilansowanej diecie oraz podejmowaniu regularnej aktywności fizycznej. W prewencji chorób naczyń krwionośnych ogromne znaczenie ma ograniczenie spożywania tłuszczów nasyconych oraz rezygnacja z palenia papierosów i nadużywania alkoholu. Na utrzymanie zdrowia układu sercowo-naczyniowego wpływa także dbanie o prawidłową masę ciała oraz regularne wizyty u lekarza i wykonywanie badań diagnostycznych – zwłaszcza u osób, u których występuje podwyższone ryzyko wystąpienia tętniaka aorty brzusznej, badania okresowe mogą istotnie pomóc we wczesnym wykryciu nieprawidłowości oraz umożliwić wczesną interwencję medyczną.